شبکه بهداشت و درمان خاش

13 تیر ماه به عنوان روز ملی مبارزه با بیماری های قابل انتقال بین انسان و حیوان و هدف از آن آگاه سازی آحاد جامعه و گروه های شغلی  در معرض ابتلا به این بیماری ها می باشد و برگزاری  هر چه بهتر آن می تواند نقش مهمی در زمینه کنترل بیماری های زئونوز داشته باشد 0

تغییرات وسیع در دهه های گذشته خصوصاً تجارت دام ، گوشت و دیگر فرآورده ها با منشاء حیوانی ، توسعه کشاورزی و از طرفی ارتباط نزدیک انسان با دام و مصرف شیر غیر پاستورزیزه و دیگر فرآورده های لبنی ، افزوده سازی تولیدات حیوانی  توام با افزایش تجارت حیوانات و فرآورده های آنها ، تعداد  زیاد سگ های ولگرد ، کشتار غیر قانونی و دفع نامناسب و غیر بهداشتی ضایعات حیوانی ، ورود غیر مجاز دام از کشور های پاکستان و افغانستان به کشور، نبود جایگاه دامی ، کشتارگاه ها ، بهداشتی استاندارد در سطح و عدم تکافوی اعتبار  لازم بعنوان برخی از مشکلات در کنترل بیماری های مشترک بین انسان و دام مطرح  می باشند که در صورت نادیده گرفتن آن اثرات بهداشتی واقتصادی زیادی وارد خواهد شد مهمترین بیماریهای مشترک بین انسان و دام در استان تب خونریزی دهنده کریمه – کنگو (CCHF) / هاری / سالک / تب مالت / و حیوان گزیدگی می باشند 0

شایان ذکر است تقویت و گسترش هماهنگی بین بخشی ، آموزش وسیع جامعه ، تامین غرامت دام آلوده به دامداران ، واکسیناسیون حیوانات وحشی و اهلی ، بهسازی محیط ، تقویت پست های قرنطینه دامی ، تقویت کمیته نامبودی سگ های و گربه های ولگرد ، ایجاد و راه اندازی جایگاه دامی استاندارد اهم اولویت هایی است که جهت کنترل بموقع بیماری های مذکور بایستی  مورد توجه قرار گیرد 0

زئونوز های خطرناک را بیشتر و بهتر بشناسیم.

زئونوزها ، از جمله بیماری هایی است که به طور طبیعی بین حیوانات مهره دار و انسان قابل انتقال است بنابراین جدی گرفتن آنها با دانستن راه های انتقال و پیشگیری از آن ضروری است .

عامل بیماری زئونوز متنوع و از گروه باکتری ، ویروس ها ، قارچ ها و انگل ها هستند که تب مالت ، لیتوسپیروز ، سالک ، هاری ، سیاه زخم ، فاسیولوز ، تب خونریزی دهنده کریمه کنگو از جمله مهمترین بیماری های زئونوز به شمار می روند که در کشور ما نیز مشاهده می شوند .
راه های انتقال بیماری زئونوز بسیار متنوع است ، افزود : استفاده از منابع غذایی آلوده ، تماس بین انسان و حیوانات به عنوان منبع غذایی و تماس با حیوانات دست آموز و وحشی از راه های انتقال زئونوز است .
افزایش آگاهی عمومی افراد در رابطه با انواع بیماری ها از جمله زئونوز ها ضروری است و آگاهی عموم مردم از خطرات این عفونت ها و بیماری ها و نحوه مراقبت از آنها از طریق رسانه های عمومی و برنامه های آموزشی بسیار حائز اهمیت است .
فراهم آوردن فرآورده های غذایی سالم و بی خطر و آگاهی مصرف کنندگان از ویژگی های محصولات دامی سالم و نحوه تماس با دام نقش مهمی در کنترل و پیشگیری از این بیماری ها دارد .
با توجه به لزوم تعامل و هماهنگی بین گروه های بهداشتی ، پزشکی ، شهرداری و  دامپزشکی افزایش آگاهی عموم در رابطه با بیماری های زئونوز و انتقال آگاهی ها و آموخته ها به خانواده می تواند در کنترل این بیماریها نقش مهمی ایفا کند.

خطر بیماری های قابل انتقال میان حیوان و انسان در ایران با وجود کشورهای آلوده در همسایگی ما که برخی از آنها از ثبات سیاسی لازم هم برای برخورداری از نظام سلامت مناسب محرومند، بیشتر است. جدا از وضعیت عمومی سلامت در کشورهای همسایه، قاچاق دام از مرزهای کشورهای همسایه نیز موجب افزایش بیماری سیاه زخم در برخی مناطق مرزی کشور شده است. برای مقابله با بیماری های قابل انتقال میان حیوان و انسان، واکسیناسیون دام و آزمایش از دامها صورت می گیرد و در مواردی که لازم باشد حیوان های آلوده کشتار یا معدوم می شوند و برای کشتار آنها به دامداران غرامت پرداخت می شود.

هرساله در هفته اطلاع رسانی بیماریهای مشترک بین انسان و حیوان (15 تا 22 تیرماه) گروه های در معرض خطر این بیماریها نظیر دامداران ، قصابان ، کشاورزان ونیز عموم مردم و... بیشتر مورد توجه قرار گرفته و آموزش و اطلاع رسانی می شوند.
***مراجعه به نزدیکترین مرکز بهداشتی درمانی در صورت حیوان گزیدگی
وی با اشاره به اینکه هاری ویروسی بسیار خطرناک است که در صورت بی توجهی به درمان آن منجر به مرگ می شود اظهار داشت: افراد در صورت حیوان گزیدگی بلافاصله به نزدیکترین مرکز بهداشتی درمانی محل سکونت خود مراجعه کنند.
شستشوی محل زخم، واکسن کزار و ضد هاری را از جمله اقدامات اولیه درمانی در زمان حیوان گزیدگی برشمرد.
توجه به تغییر خلق و رفتار حیوانات و اجتناب از اذیت و آزار حیوانات که منجر به حمله شود از جمله راهکارهای پیشگیری از حیوان گزیدگی به شمار می رود.

***تب مالت، بیماری هزار چهره
این بیماری به دلیل اینکه دارای علائم مختلف بالینی است از آن به عنوان بیماری هزار چهره یاد می شود.
استفاده از فرآورده های دامی پاستوریزه و بهداشتی و استفاده از شیر جوشیده شده (پس از به جوش آمدن به مدت 5 دقیقه جوشش ادامه داشته باشد) از جمله راهکارهای پیشگیری از این بیماری به شمار می رود.

***تماس با دام آلوده و کنه مهمترین راه بیماری تب خونریزی دهنده کریمه کنگو

تب کریمه کنگو بیماری حاد ویروسی است و از شایعترین بیماریهای خونریزی دهنده به شمار می رود.
تب خونریزی دهنده کریمه کنگو از دام به انسان منتقل می شود و با علائمی همچون تب، سردرد، احساس سرما، خستگی درد عضلانی، پرخونی صورت، پرخونی ملتحمه و چشم، استفراغ و دردهای بالای معده و خونریزی ناگهانی، خونریزی از لثه ها، بینی، معده، روده ورحم و زیر پوست ناحیه ساق پا و دستها آشکار می شود.
: تماس با دام آلوده ، تماس با خون و ترشحات دامی و انتقال از طریق کنه هیالوما آلوده از جمله راههای انتقال این بیماری است و دامداران ، توزیع کنندگان فرآوردهای خام دامی (قصابان) ، بانوان خانه دار و گله داران بیشتر در معرض این بیماری قرار دارند.

***بروز زخم های بیش از دو هفته از علائم مهم ابتلا به سالک
سالک به وسیله پشه خاکی به افراد سالم منتقل می شود و به منظور پیشگیری از گسترش زخم سالک درمان این بیماری باید جدی گرفته شود و در صورتیکه فردی زخم طول کشیده بیش از دوهفته داشته باشد حتما باید به پزشک مراجعه کند.
پوشیدن البسه مناسب و پوشیده، بیرون گذاشتن به موقع زباله ها، جمع آوری نخاله های ساختمانی و استفاده از قرص ها و پمادهای دور کننده حشرات از جمله اقداماتی است که برای پیشگیری از این بیماری می توان انجام داد و در صورت ابتلا به این بیماری، شخص مبتلا باید محل زخم را بپوشاند تا میکروب آن به دیگر افراد سرایت نکند.
لازم به ذکر است روزهای 14تا 22 تیر ماه هفته ملی مبارزه با بیماریهای مشترک میان انسان و حیوان نامگذاری شده است.